به جز نمازهاى واجب روزانه(17 رکعت)،نمازهاى دیگرى هموجود دارد که انجام آنها مستحب است و بسیار ثواب دارد و چون ایننمازها،اضافه بر نماز واجب است،به آنها نافله و نوافل گفته مىشود(نفل،به معناى زاید و افزون است).
تعداد رکعتهاى نمازهاى مستحب،دو برابر رکعات واجب،یعنى34 رکعت است،بدین شرح:
1- نافله نماز صبح،دو رکعت،قبل از نماز صبح،
2- نافله نماز ظهر،هشت رکعت،قبل از نماز ظهر،
3- نافله نماز عصر،هشت رکعت،قبل از نماز عصر،
4- نافله نماز مغرب،چهار رکعت،بعد از نماز مغرب،
5- نافله نماز عشاء،دو رکعت نشسته،بعد از نماز عشاء.
6- نافله شب،یازده رکعت،پیش از اذان صبح،که هشت رکعت آن«نافله شب»نام دارد،دو رکعتش به نام«شفع»،و یک رکعت دیگرشبه نام«وتر»است. (21)
در حدیث است که:نمازهاى نافله،به منزله هدیه است و در هرصورت،پذیرفته مىشود. (22)
با همه تاکید و تشویقى که در باره انجام نمازهاى مستحبى است،اداى آنها باید از روى علاقه و عشق باشد و انسان،بر خودش آنها راتحمیل نکند.سعى کند که ابتدا،آمادگى روحى و علاقه و کشش قلبىبیاید،آنگاه به انجام آنها بپردازد.
امام رضا(ع)فرموده است:دلها،گاهى اقبال و آمادگى دارند،وگاهى نه.عبادات را وقتى که دلها آماده است انجام دهید. (23) به همین دلیل،در نمازهاى مستحب،برخى ارفاقها و تسهیلاتىوجود دارد که در نمازهاى واجب نیست.این آسانگیرى،براى جذببیشتر افراد است.از جمله اینکه:
1- نماز مستحب را،هم مىتوان ایستاده خواند،هم نشسته.
2- در نماز مستحب،مىتوان فقط سوره حمد خواند و به رکوع رفت.
3- در نماز مستحب،شک میان رکعت اول و دوم،نماز را باطلنمىکند و نمازگزار مىتواند تصمیم بر هر کدام بگذارد.
4- انجام کم و زیادهاى اشتباهى در نماز مستحب،سجده سهوندارد.
5- براى نمازهاى واجب،بهتر است انسان به مسجد برود ولى در بارهنوافل،چنین دستورى نیست.
این سادهگیرىها براى تشویق افراد به این عبادتهاى سازندهاست.حتى اگر نماز مستحب را کسى در وقتش نتوانستبخواند،قضاىآنرا مىتواند انجام دهد،که در اینصورت،طبق حدیث، خداوند به فرشتگان مباهات کرده و مىفرماید:به بندهام بنگرید!چیزى را که بر اوواجب نکردهام،قضا مىکند!(و در حدیث دیگرى افزوده شده که:شمارا شاهد مىگیرم که او را آمرزیدم) (24)
در حدیثى آمده:نماز نافله،جبران کننده نواقصى است که درنمازهاى واجب است. (25) و... همچون صدقهاى است که انسان مىپردازد. (26)