از آثار تربیتى و سازنده نماز عید فطر،آنست که در آن اجتماع‏دعایى و حضور نیازمندانه در مصلاى بى سقف،انسان به یاد خدا وقیامت و نیازمندى خویش به رحمت الهى مى‏افتد و صحنه قیامت درنظرها مجسم مى‏شود.یادآورى قیامت در آنروز،سفارش‏امیر المؤمنین(ع) است.

در روایت است که على(ع)در یک روز فطرى در خطبه‏اى که‏خواند،خطاب به مردم فرمود:

اى مردم!

این روز شما،روزى است که نیکان،پاداش مى‏گیرند.

در این روز،بدکاران،زیان مى‏کنند.

این روز،شبیه‏ترین روز به قیامت‏شماست.

با بیرون آمدنتان از خانه‏ها به مصلا،بیرون آمدنتان از قبرها را به یادآورید.

با توقف خود در مصلا و انتظار نماز،توقف در حضور خدا را در قیامت‏به خاطر آورید.

و با بازگشت‏خود به خانه‏ها،بازگشتتان را به خانه‏هاى خود دربهشت‏یا جهنم به یاد آورید. ⁽¹⁵⁾ امام مجتبى(ع)روز عید فطر،به عده‏اى برخورد که به خنده و بازى‏مشغول بودند.به همراهان خویش فرمود:خداوند،رمضان را،میدانى‏براى مسابقه و دستیابى به رحمت و رضوان خویش قرار داده بود،که‏عده‏اى پیش تاخته و بردند،عده‏اى هم عقب مانده و باختند.شگفت ازآنکه در این روز پاداش،به خنده و بازى مشغول است... ⁽¹⁶⁾

^{پی نوشت:}

15- وسائل،ج 5 ص 141.

16- من لا یحضر،ج 1 ص 511